Arı gözü körlük tedavisine ilham kaynağı oluyor

Günümüzde pek çok bilim adamı projelerine başlamadan önce doğadaki canlı örneklerini araştırıp, canlılardaki sistemleri taklit ederler. Buna biyomimetik dendiğini hepimiz biliyoruz. Bilim adamları doğadaki canlılardan ilham alarak yeni teknolojiler geliştirirler. Doğadaki tasarımlar örnek alınarak yapılan aletler, özelliklenanoteknoloji, robot teknolojisi, yapay zeka, tıbbi endüstri ve askeri donanım gibi alanlarda kullanılmak için gerek duyulmaktadır.

Ürün kalitesini ve verimini arttırmada doğadan faydalanan şirketlerden biri olan Interface’in ürün stratejisti D. Oakey de biyomimetik konusunda şunlar söyler: “Doğa, benim iş ve tasarım konularında akıl hocam, yaşam tarzım için bir model. Doğanın sistemi milyonlarda senedir çalışıyor. Biyotaklit, doğadan öğrenmenin bir yoludur.”

Arı gözlerinin körlük tedavisinde nasıl kullanıldığına bakarsak; arıların gözlerinde 3000 ila 4000 küçük lensbulunur. Her lens içinde birden fazla alıcı vardır. Ortadaki lens yan alıcılardan daha geniştir. Dolayısıyla arılar, tam önlerini daha iyi görürler. Bir mikron büyüklüğündeki bu küçük alıcılar, son derece özel optik oluşumlardır. Çünkü arı gözleri UV ışınına duyarlıdır ve görünür ışığın polarizasyonunu algılayabilir.

Arıların gözlerinin polarize ışığı algılaması, yönlerini bulmaları için de çok özel bir iletişim sistemi geliştirmelerini sağlamıştır. Yönlerini polarize ışığa göre bulan arılar, besin kaynağını bulduktan sonra kovana dönüp diğer arılara besin kaynağının uzaklığını ve yönünü bildirmek için özel bir görsel kod (dans) kullanırlar.Bu iletişim arıların çok mükemmel bir görsel süreç ve algılama sistemine sahip olduğunu ortaya koymuştur.

California Üniversitesi’nden bilim adamları arı gözünün bu özelliklerini taklit ederek, yapay bir göz yapmışlardır. 8500’den fazla altıgen lensten oluşan bu gözü bir iğne ucuna sığdırmayı başarmışlardır. Araştırmacılar bu çalışma ile yapay retinalar gerçekleştirerek körlere yardımcı olan tedaviler geliştirmeyi hedeflemektedirler.