Teknolojiye ilham olan Akrobat balarıları ve doktor kelebekler
Teknoloji doğadan sürekli ilham alıyor, bu bilimdalına biyomimetik deniyor. Bilim adamlarıdoğadaki canlılara bakarak her alanda makinalar,uçaklar, helikopterler, bina yüzeyleri, akıllı binalar tasarlıyorlar. Bugün vücutlarında yaratılan olağanüstü detaylarla bilim adamlarına örnek olan iki canlıyı örnek vermek istiyorum: Akrobat arılar ve doktor kelebekler.
Arıların gözlerinde 3.000 ila 4.000 küçük lens bulunur. Her lens içinde birden fazla alıcı vardır. Ortadaki lens yan alıcılardan daha geniştir. Dolayısıyla arılar, tam önlerini daha iyi görürler. Bir mikron büyüklüğündeki bu küçük alıcılar, son derece özel optik sistemlerdir. Çünkü arı gözleri UV ışınına duyarlıdır ve görünür ışığın polarizasyonunu algılayabilirler.
Arıların gözlerinin polarize ışığı algılaması, yönlerini bulmaları için de çok özel bir iletişim sistemi geliştirmelerini sağlamıştır. Yönlerini polarize ışığa göre bulan arılar, besin kaynağını bulduktan sonra kovana dönüp diğer arılara besin kaynağının uzaklığını ve yönünü bildirmek için özel bir görsel kod (dans) kullanırlar. Bu iletişim arıların çok mükemmel bir görsel süreç ve algılama sistemine sahip olduğunu ortaya koymuştur. Bal arılarının gözlerindeki bu optik tasarımı örnek alan bilim adamları kompleks manevralar yapabilen navigasyon sistemleri üretmişlerdir.
Çok uzak mesafeden dahi seçilebilen göz alıcı renklere sahip kelebeklerin kanatlarının solmayan renklerinin sebebi ise fotonik yapılardır.Bu canlıların kanatlarındaki çok katmanlı tabakalar ve boşluklar hassas bir düzenle dizilerek fotonik kristal bir yapı oluşturmuştur.
Kelebeklerin kanatlarındaki yanardöner renklerden ilham alınarak üretilen renk değiştiren bantlar ise savaş alanında yaralanan askerlerin yaralarının şiddetini ölçmek için kullanılmaktadır.
“Gerçekten hayvanlarda da sizin için bir ders (ibret) vardır; karınlarının içinde olanlardan size içirmekteyiz ve onlarda sizin için daha birçok yararlar var…” (Müminun Suresi, 21)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder